W 2016 r. głównym tematem Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach, w dalszym ciągu będzie propagowanie racjonalnego stosowania antybiotyków zarówno wśród społeczeństwa jak i profesjonalistów medycznych. Ponadto zostanie szczególnie mocno podkreślony problem niebezpieczeństwa samoleczenia antybiotykami.

 

NA CZYM POLEGA PROBLEM
 
Bakterie oporne na antybiotyki są stałym problemem występującym w szpitalach w całej Europie.
  • Występowanie bakterii opornych na antybiotyki stało się codziennym problemem szpitali w całej Europie.
  • Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może powodować infekcję bądź kolonizację pacjentów bakteriami opornymi na antybiotyki, takimi jak: Staphylococcus aureus (MRSA) opornymi na meticylinę, enterokokami (VRE) wankomycynoopornymi oraz wieloopornymi pałeczkami Gram-ujemnymi.
  • Niewłaściwe stosowanie antybiotyków wiąże się z podwyższoną częstością pojawiania się zakażeń Clostridium difficile.
  • Występowanie, selekcja oraz rozprzestrzenianie opornych bakterii stanowi zagrożenie bezpieczeństwa pacjentów w szpitalach:
    • Zakażenia wywołane bakteriami opornymi na antybiotyki powodują wzrost zachorowalności i śmiertelności pacjentów jak również wydłużenie okresu hospitalizacji.
    • Oporność na antybiotyki często prowadzi do opóźnienia włączania właściwej terapii antybiotykowej.
    • Niewłaściwa bądź opóźniona terapia antybiotykowa u pacjentów z ciężkimi zakażeniami wiąże się z gorszymi wynikami leczenia oraz niejednokrotnie śmiercią pacjenta.
    • Liczba antybiotyków będących w badaniach klinicznych jest niewielka i, jeśli oporność na antybiotyki będzie nadal wzrastać, nie będzie antybiotyków gwarantujących efektywną terapię.

W jaki sposób stosowanie antybiotyków wiąże się z powyższym problemem?
  • Pacjenci hospitalizowani z dużym prawdopodobieństwem zostaną poddani terapii antybiotykowej, która w 50% przypadków może być nieskuteczna.
  • Niewłaściwe stosowanie antybiotyków w szpitalach jest jednym z głównych czynników, powodujących powstawanie oporności na antybiotyki.
  • Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może przejawiać się w następujących działalniach:
    • Gdy antybiotyki przepisywane są na wyrost;
    • Gdy terapia antybiotykowa włączana jest zbyt późno u poważnie chorych pacjentów;
    • Gdy spektrum terapii antybiotykowej jest zbyt wąskie bądź zbyt szerokie;
    • Gdy dawka antybiotyku jest zbyt niska bądź zbyt wysoka w porównaniu z dawką właściwą dla danego pacjenta;
    • Gdy trwanie terapii antybiotykowej jest zbyt krótkie bądź zbyt długie;
    • Gdy terapia antybiotykowa nie zmienia się na celowaną wraz z dostępnością wyniku badania mikrobiologicznego.
DLACZEGO NALEŻY PROPAGOWAĆ ROZWAŻNE STOSOWANIE ANTYBIOTYKÓW
  • Rozważne stosowanie antybiotyków może zapobiegać występowaniu oraz selekcji bakterii opornych na antybiotyki.
  • Zmniejszenie zużycia antybiotyków prowadzi do ograniczenia zakażeń Clostridium difficile.

W jaki sposób promować rozważne stosowanie antybiotyków?
Wielorakie strategie takie jak edukacja, stosowanie rekomendacji terapeutycznych opartych na faktach naukowych (EBM) i polityki antybiotykowe, konsultowanie lekarzy specjalistów chorób zakaźnych, mikrobiologów lub farmaceutów, mogą skutkować prowadzeniu lepszej terapii antybiotykowej a tym samym zmniejszeniem oporności na antybiotyki.
  • Monitorowanie oporności na antybiotyki oraz ich zużycia w szpitalach dostarczyło pożytecznych informacji przydatnych w empirycznej terapii antybiotykowej u ciężko chorych pacjentów.
  • Właściwa profilaktyka antybiotykowa w chirurgii (odpowiedni czas rozpoczęcia oraz trwania kuracji) wiąże się z niższym ryzykiem zakażeń ran pooperacyjnych oraz niższym ryzykiem pojawienia się bakterii opornych na antybiotyki.
  • Badania wskazują, iż w niektórych przypadkach można zalecić krótszy czas leczenia bez wpływu na wynik leczenia, co również wpływa na niższą frekwencję oporności na antybiotyki.
  • Pobieranie próbek mikrobiologicznych przed rozpoczęciem empirycznej terapii antybiotykowej, monitorowanie wyników posiewów oraz uaktualnianie leczenia antybiotykami w oparciu o wyniki badań stanowią czynniki zmniejszające nadmierne i niewłaściwe stosowanie antybiotyków.
MATERIAŁY INFORMACYJNE

Materiały informacyjne Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach
Na niniejszej stronie zamieszczone są materiały informacyjne przeznaczone do pobrania. Zachęcamy do wykorzystywania tych materiałów w kampaniach i imprezach o zasięgu lokalnym i krajowym.